Στις δράσεις που μόλις έγιναν, παρακολουθήσαμε την αρχή της βίας και τη μέση της. Το τέλος θα το δώσει ο καθένας μόνος του, ώστε να νοιώσει την κάθαρση! Ξεκινώντας να βλέπουμε γυναίκες να κακοποιούνται, φτάσαμε στον γάμο που γίνεται από μία κόρη, ακολουθώντας συνειδητά ή ασυνείδητα τα βήματα της μάνας της.
Η βία που ασκείται στις γυναίκες σήμερα δεν είναι μόνο “ορατή”, όπως ,ο ξυλοδαρμός και ο βιασμός, αλλά υπάρχουν και οι “μη ορατές” μορφές βίας.
Η λεκτική βία που γίνεται με το χαμόγελο, η σεξουαλική που δεν αφορά στον βιασμό, η οικονομική που δεν μπερδεύεται με την οικονομική κρίση αλλά και η οικογενειακή που δεν έχει να κάνει με ξύλο τιμωρίες και στερήσεις, αλλά ηθικούς φραγμούς και περιορισμούς, ενοχές και κοινωνικούς κανόνες.
Πολλές φορές είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς μια κατάσταση ή ένα περιστατικό βίας. Άλλες πάλι, υπάρχει το ενδεχόμενο η κακοποίηση να υπάρχει και να μην αναγνωρίζεται. Ο βασικότερος τρόπος για να την αντιληφθεί κάποιος άνθρωπος είναι αρχικά να εντοπίσει ότι τόσο η σωματική ή η πνευματική ακεραιότητα του, όσο και η ελευθερία του έχουν καταπατηθεί. Με λίγα λόγια, η κακοποίηση εις βάρος των γυναικών έχει να κάνει με την άσκηση κάποιας βίαιης συμπεριφοράς ή στάσης που προκαλεί ζημιά και πληγώνει τη γυναίκα που τη δέχεται. Ως αποτέλεσμα, δημιουργεί τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές πληγές, οι οποίες είναι δύσκολο να ξεπεραστούν, ειδικά όταν η κακοποίηση συμβαίνει κατ’ εξακολούθηση.
Η κακοποίηση μπορεί να «ντυθεί» με πολλές μορφές και να εκφραστεί με ποικίλους τρόπους, ανάλογα με τη συμπεριφορά, το περιβάλλον και τον άνθρωπο που τη προκαλεί. Μπορεί λοιπόν να είναι:
Σωματική, όταν προκαλούνται φθορές και τραύματα στο σώμα,
Ψυχολογική ή/και συναισθηματική όταν επηρεάζεται αρνητικά ο ψυχικός και συναισθηματικός κόσμος μιας γυναίκας,
Σεξουαλική στη περίπτωση που μια γυναίκα έχει εξαναγκαστεί σε σεξουαλική πράξη, αλλά ακόμη και στην έκτρωση ή σε εγκυμοσύνες τη μία μετά την άλλη.
Οικονομική όταν στερείται των απαραίτητων αγαθών για την επιβίωση της ή κάποιος εισπράττει με τη βία το εισόδημα της.
Επίσης υπάρχει η παραμέληση δηλαδή η έλλειψη της απαραίτητης φροντίδας και προσοχής, αλλά συνήθως υφίσταται σε νεαρότερες ή γηραιότερες ηλικίες που εξαρτώνται άμεσα από άλλους ανθρώπους.
Τέλος υπάρχει η λεκτική βία που έχει να κάνει με υβριστικά ή ρατσιστικά σχόλια.
Η ψυχολογική βία, υπάρχει σε όλες τις μορφές και μπορεί να συμβαδίζει.
Μάθαμε να δίνουμε άλλοθι και να λέμε ότι ο αλκοολικός άντρας, ο φτωχός και ο παραμελημένος από τους γονείς του ή την κοινωνία και ο τοξικομανής, γίνονται θύτες, αλλά στην πραγματικότητα δεν αφορά μόνο σε αυτούς.
Οι θύτες συχνά προέρχονται από οικογένειες όπου η βία ήταν καθημερινό φαινόμενο, έχουν παραστεί μάρτυρες ξυλοδαρμού της μητέρας ή έχουν κακοποιηθεί και οι ίδιοι όταν ήταν παιδιά. Είναι συνήθως ανώριμοι, εξαρτητικοί, με έντονα αισθήματα ανεπάρκειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Η παρανοϊκότητα και ο σαδισμός, κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, είναι αυξημένα. Ζηλεύουν παθολογικά, είναι καχύποπτοι, επιθετικοί και επικριτικοί στις πράξεις των άλλων. Μπορούμε να πούμε ότι ασυνείδητα αισθάνονται μια πλευρά του εαυτού τους αδύναμη, αυτό δεν γίνεται ανεκτό από του ίδιους και προβάλλοντας αυτή την πλευρά στη γυναίκα, της επιτίθενται («δεν είμαι εγώ αδύναμος, είναι αυτή»). Με αυτό τον τρόπο, η επιθετική συμπεριφορά του άντρα έχει σαν στόχο την ταπείνωση και τον εξευτελισμό της γυναίκας και την ενίσχυση της δικής του αυτοεκτίμησης και ταυτότητας.
Η κακοποίηση έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να συμβεί όταν ο άντρας νιώθει απειλημένος ή ματαιωμένος από τη δουλειά ή τις διαπροσωπικές σχέσεις του. Έτσι μεταθέτει την επιθετικότητα που δέχεται από το περιβάλλον στη σύζυγό του ή τη φίλη του.
Από την άλλη μεριά τα θύματα – γυναίκες έχουν σαν κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους την εξαρτητικότητα και την αμφιθυμία. Παρότι μπορεί να είναι εργαζόμενες, επιτυχημένες και να έχουν μόρφωση, έχουν συχνά κι αυτές χαμηλή αυτοεκτίμηση, πολλές φορές υποφέρουν από κατάθλιψη και ενοχές και μερικές φορές συναντάται έντονος ένας ηθικός μαζοχισμό. Έχουν μάθει στη ζωή ότι τους αξίζει τέτοια μεταχείριση γιατί δεν τα κατάφεραν να εκπληρώσουν στόχους από τους σημαντικούς δικούς τους, δηλαδή τους γονείς. Οι γονείς υπήρξαν συμπεριφορικά οι πρώτοι κακοποιητές, έχοντας παράλογες για τις ικανότητες του παιδιού τους απαιτήσεις, δημιουργώντας έναν ιδανικό εαυτό που σε καμία περίπτωση δεν φτάνει τον πραγματικό του παιδιού.
Επίσης σχεδόν πάντα πιστεύουν ότι κάποια στιγμή η κακοποίηση θα σταματήσει, όμως η αλήθεια είναι ότι η κακοποίηση δεν σταματά ποτέ. Αν ένας άντρας χτυπήσει τη σύζυγό του, έχει μεγάλη πιθανότητα να το ξανακάνει. Συναισθηματικά νοιώθουν απόλυτα εγκλωβισμένες και πιστεύουν ότι δεν θα τα καταφέρουν ποτέ να βγουν από αυτή την κατάσταση. Και τότε ίσως βρεθεί ένας σωτήρας, που θα υποσχεθεί ότι θα τις βγάλει από τη μίζερη ζωή που ζούνε, και ναι, πάλι πέφτουν θύματα κακοποίησης, ψυχολογικής σ αυτή τη περίπτωση , που οι πιθανότητες να ξαναπέσουν στην ίδια κατάσταση είναι άπειρες. Και τότε επιβεβαιώνουν την αρχική τους πεποίθηση. Μου αξίζει αυτό που συμβαίνει, εγώ φταίω και ο άλλος καλά κάνει που μου φέρεται έτσι, που θα πάει, θα βάλω μυαλό και θα μάθω να είμαι καλύτερη.
Όσο και να ακούγεται παράδοξο, ο μεγαλύτερος εχθρός μιας γυναίκας που κακοποιείται είναι η ντροπή και ο φόβος για τις αντιδράσεις του κοινωνικού περίγυρου.
Τα στερεότυπα προκύπτουν πολύ εύκολα και ανατρέπονται πολύ δύσκολα. Οι γυναίκες δυσκολεύονται να καταγγείλουν την κακοποίηση τους, γιατί υπάρχει ακόμα και στις μέρες μας η προκατάληψη της γυναίκας που συνειδητά υφίσταται την κακοποίηση (συχνά ακούγεται η φράση»τα θέλει και τα παθαίνει!»), σαν η βία να αποτελεί είδος απόλαυσης γι αυτούς που το μαθαίνουν.
Όταν μια γυναίκα προσπαθήσει να εγκαταλείψει το σύζυγό της, αυτός γίνεται περισσότερο απειλητικός και επιθετικός. Αν υπάρχουν παιδιά και η σύζυγος δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητη, τότε το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο δύσκολο.
Ξέρω είναι δύσκολο να πεις στον κοινωνικό περίγυρο ότι χώρισα γιατί δεν μου μιλούσε καλά και με μείωνε, γιατί το κλισέ δεν πίνει, δεν χτυπάει, δεν τζογάρει άρα κράτα τον, ισχύει ακόμη στην κοινωνία του 2014, αλλά είναι προτιμότερο να φύγεις μ ένα κοινωνικό στίγμα παρά με ψυχικά τραύματα που θα μεταδώσεις και στα παιδιά σου.
Όταν τα παιδιά αντιληφθούν την υπόγεια κακοποίηση, πέρα από το γεγονός ότι θα την αναπαράγουν στις σχέσεις τους, γιατί έτσι έμαθαν ν αγαπάνε, θα θυμώσουν εντέλει με την μητέρα που το ανεχόταν και με τον πατέρα που το προκαλούσε και ίσως προσπαθήσουν τα ίδια να γίνουν οι σωτήρες και να κακοποιούν τον εαυτό τους χάνοντας την παιδικότητά τους. Ένας φαύλος κύκλος που οδηγεί πάλι στην κακοποίηση.
Οι γυναίκες είναι ακόμη τα κύρια θύματα της δημόσιας και ιδιωτικής βίας σε παγκόσμια κλίμακα. Το ζήτημα της κακοποίησης των γυναικών από τους συζύγους, εραστές, αδελφούς ή πατέρες δεν είναι μόνον ένα «γυναικείο θέμα» αλλά έχει ευρύτερες προεκτάσεις ψυχολογικές, ιατρικές, νομικές και κοινωνιολογικές.
Η βία εναντίον των γυναικών απασχολεί σημαντικά και τον τομέα της υγείας. Η κακοποίηση και η σωματική βλάβη, οδηγεί σε χρόνιες παθήσεις, σε κινητικά προβλήματα και αυξάνει τον αριθμό των αναπήρων. Πολλές γυναίκες ψάχνουν να βρουν διέξοδο από τα προβλήματα τους μέσα από τα ναρκωτικά ή την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ο βιασμός αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες για ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, έκτρωση και για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Ακόμη και αν το τραύμα εξωτερικά δεν είναι ορατό, στην ψυχή είναι μια βαθιά πληγή που πονάει καθημερινά είτε σε συνειδητό είτε σε ασυνείδητο επίπεδο.
Έχουμε συναντήσει πολλές σκληρές γυναίκες στη ζωή μας, αλλά πριν τις δώσουμε τον χαρακτηρισμό σκύλα, δεν καθίσαμε ποτέ ν αναρωτηθούμε αν έχει ένα τόσο βαθύ τραύμα μέσα της, που είτε δεν το έχει αναγνωρίσει είτε προσπαθεί να το γιατρέψει με λάθος τρόπο, και έτσι προκαλεί τραύματα στους άλλους αλλά και στην ίδια, καθώς αποκλείει τον εαυτό της από την κοινωνικοποίηση.
Δείτε λοιπόν από δω και στο εξής με διαφορετική ματιά την διπλανή σας στο γραφείο, στην πολυκατοικία σας, στο σπίτι σας. Την μητέρα, την αδερφή μα κυρίως τον εαυτό σας.